INTERLEUKIN 6: ULOGA IL-6 TOKOM VIRUSNIH INFEKCIJA

Interleukin 6 i njegova uloga u laboratorijskoj dijagnostici inflamacije

Interleukin 6 (IL-6) pripada velikoj grupi molekula koji se nazivaju citokini.
IL-6 je protein koji proizvode T-ćelije i makrofage (ćelije koje pripadaju imunom sistemu). Obično se IL-6 ne detektuje u krvi ili je prisutan u niskim koncentracijama.

IL-6 može biti povišen kod:
• upale (inflamacije),
• infekcije,
• autoimunih poremećaja (reumatoidni artritis, lupus),
• dijabetesa,
• kardiovaskularnih bolesti i
• nekih vrsta karcinoma.

Citokini imaju višestruke uloge u organizmu. Posebnu ulogu imaju u imunološkom sistemu kako bi pomogli usmeravanju imunološkog odgovora našeg organizma. Oni su deo „inflamatorne kaskade“ koja uključuje koordinisano i sekvencijalno aktiviranje puteva imunog odgovora.

“Citokinska oluja” je proces u kome naš imunološki sistem u kontaktu sa nepoznatim virusom reaguje preteranim umnožavanjem celija imunološkog sistema koje luče citokine. Visoke vrednosti ovih citokina mogu dovesti do šoka i oštecenja tkiva (srca, jetre i bubrega), kao i do respiratorne insuficijencije i prestanka rada brojnih organa. Zapaljenje (inflamacija) je vitalni deo imunološkog odgovora našeg organizma. Funkcija upale je uništavanje i uklanjanje patogena. Ako uništavanje nije moguće, upala potencijalno može biti štetan proces. Komponente upale koje su sposobne da unište mikrobe takođe mogu povrediti normalno tkivo domaćina. Postoje dve vrste upale, akutne i hronične.

Interleukin 6 (IL-6) je rani pokazatelj akutnog upalnog (inflamatornog) odgovora na bolest ili povredu. IL-6 brzo raste od momenta povrede ili infekcije i dostiže maksimum za 12-24h, za razliku od CRP-a koji dostiže maksimum nešto sporije (za 48-72h).

Primarno se određuje kako bi se otkrilo:
• da li pacijent pati od akutnog odgovora na infekciju, traumu ili operaciju
• i/ili da li odgovor polako ili brzo opada, što može pomoći u praćenju toka bolesti, prognoze bolesti i
proceni rizika

Biološki efekti Interleukin 6 na inflamaciju i imunitet

Nakon što se IL-6 sintetiše u lokalnoj leziji u početnoj fazi upale, krvotokom dolazi do jetre i dovodi do porasta koncentracije proteina akutne faze kao što je: C-reaktivni protein (CRP), serum amiloid A (SAA), fibrinogen, haptoglobin i alfa1-antihimotripsin

Sa druge strane, IL-6 smanjuje proizvodnju fibronektina, albumina i transferina.

Interleukin  6 je takođe uključen u regulaciju nivoa gvožđa i cinka u serumu putem kontrole njihovih transportera. Što se tice serumskog gvožđa, IL-6 smanjuje nivo serumskog gvožđa. To znaci da je Interleukin6 odgovoran za
hipoferemiju i anemiju povezanu sa hroničnom upalom. Na isti nacin IL-6 deluje na nivo cinka u krvi.

Kada IL-6 dođe do koštane srži, promoviše sazrevanje megakariocita, što dovodi do oslobađanja trombocita.

IL-6 deluje i na razlicite ćelije i tkiva:

  • Promoviše diferencijaciju B-celija (vrsta leukocita koja proizvodi antitela), pospešuje rast ćelija u nekim tkivima, a inhibira rast u drugima.
  • IL-6 takođe igra ulogu u regulaciji telesne temperature, održavanju homeostaze kostiju i adekvatne funkcije mozga.

Citokinska oluja u Sars-Cov 2 infekciji i značaj određivanja Interleukina6 i drugih markera inflamacije

Pandemija infekcije COVID-19 (Coronavirus disease 2019) predstavlja naucni, medicinski i socijalni izazov. Složenost teškog akutnog respiratornog sindroma koronavirusa (SARS-CoV-2) usredsređena je ka nepredvidljivom kliničkom toku bolesti koja se može brzo razviti uzrokujući teške komplikacije, a ponekad i smrt.

Identifikacija efikasnih laboratorijskih biomarkera koji mogu da klasifikuju pacijente prema riziku od komplikacija je postala imperativ za brzu primenu adekvatne terapije. Na osnovu ispitivanja utvrđeno je da su sistemski vaskulitis, citokinska oluja i poremećaji koagulacije glavni uzroci razvoja teške kliničke slike kod COVID-19 obolelih pacijenata. Zato je praćenje COVID-obolelih i izlečenih pacijenata kroz laboratorijsku dijagnostiku od izuzetnog značaja kako ne bi došlo do razvoja komplikacija bolesti.

CITOKINI, poput Interleukina6 predstavljaju važan prognostički marker kod težih oblika bolesti.

Naučnici veruju da bi višak citokina koji oslobađa imuni sistem u odgovoru na inflamciju mogao biti odgovoran za oštecenje pluća i sindrom akutnog respiratornog distresa (ARDS), koji se može javiti kao komplikacija kod nekih pacijenata sa COVID-19. U toku bilo kog inflamatornog stanja dolazi do prekomerne aktivacije imunog sistema. Prekomerna sinteza proinflamatornih citokina (IL-6) smatra se glavnim uzrokom smrti kod pacijenata sa teškom kliničkom slikom (COVID-19).

Laboratorijsko praćenje pacijenata sa COVID-19 podrazumeva određivanje sledećih parametara:

  1. KOMPLETNA KRVNA SLIKA – zbog hematoloških promena (limfopenija, neutrofilija, trombocitopenija),
  2. CRP – protein akutne faze cija je koncentracija povecana u 75-95% slucajeva,
  3. FERITIN – protein akutne faze i marker inflamacije,
  4. PROKALCITONIN – pouzdan marker za pravovremno otkrivanje udružene bakterijske infekcije,
  5. LDH (laktat-dehidrogenaza) – nivo ovog enzima je povecan kod 27-92% slucajeva,
  6. ALBUMIN, HEMOGLOBIN – smanjen nivo ovih proteina,
  7. Povišena koncentracija TROPONINA I, MIOGLOBINACRP-a i IL-6 dovodi se u vezu sa povećanom smrtnošću kod teških kliničkih slika COVID-19 pacijenata,
  8. KOAGULOPATIJA – kao komplikacija pacijenata sa COVID-19 pracena je: povecanom koncentracijom fibrinogena i D-dimera uz produženo PT i aptt vreme i prisutnu trombocitopeniju (koncentracija trombocita je manja od 100 x10*9/L).
  9. Trenutno istraživanja idu u pravcu otkrivanja novih, značajnih laboratorijskih parametara koji bi mogli doprineti u praćenju COVID19 obolelih pacijenata (HOMOCISTEIN i ANGIOTENZIN II).

U našim laboratorijama mogu se odrediti svi pomenuti dijagnostički parametri koji su od velikog značaja za praćenje toka bolesti i oporavka pacijenata od COVID-19 infekcije.

Izbornik